Kolit Belirtileri

Kolit Belirtileri,İnsanoğlu yaşamı boyunca çoğu hastalığın tehdidi altında kalıyor. Bazı hastalıklar yaş ilerledikçe kaçınılmaz oluyor. Kalp, şeker, tansiyon derken ömürler geçiyor. Bir de hiç ummadığımız anda ortaya çıkan tedavisi mümkün olmayan ve hayatı kabus haline getirebilen hastalıklar var. Bu hastalıkların başında da kolit geliyor. Halsizlik, kusma, ishal, kabızlık gibi çoğu belirtisi olan ve kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen kolit en genel tanımıyla bağırsak iltihaplanmasıdır.

Uzman bir hekim tarafından tedavi edilmesi gerekir. İlaç tedavilerinin yanıt vermediği durumlarda cerrahi müdahaleler gerektiren kolit hastalığı kontrol edilmezse kolon kanserine davetiye menfaatir.

Kolit Nedir?

Kolit, tıp dilinde kalın bağırsak iltihaplarına verilen isimdir (1). Birçok çeşidi bulunan kolit hastalığı, bağırsaklara ciddi zararlar verebilir. Sindirim sistemini de ciddi tehdit eden kolit hastalığı yol açtığı kusma, ishal, halsizlik gibi belirtiler yüzünden kişinin yaşam kalitesine önemli oranda olumsuz etkileri vardır.

En çok bilinen kolit türleri; ülseratif kolit, Crohn hastalığı, spastik kolit, mikroskobik kolit, bulaşıcı (mikrobik) kolit, ilaç alerjisine bağlı hemorajik kolit, bağırsak damar hastalığından kaynaklı iskemik kolit ve radyoterapiye bağlı oluşan radyasyon kolitidir (3).

Ülseratif Kolit

Ülseratif kolit, kalın bağırsakla sınırlı olarak kalın bağırsağın bütününün iltihaplı, ödemli ve ülserli olmasıdır. Bağırsakta oluşan yaralar kanlı ve sümüksü ishale neden olmaktadır. Dönem dönem alevlenerek dönem dönem de sönerek devam eder. İnflamatuar bağırsak hastalığı olarak bilinir. Nedeni bilinmemektedir.

Kalıtımsal özellikler, bağışıklık sistemi ve çevresel etkenler bu hastalıkta etmen olarak kabul edilir. Yüz binde 79 kişide görülen ülseratif kolit cinsiyet dağılımında farklılık göstermez. Nedeni bilinmediği için de tam bir tedavisi söz konusu değildir. Bulaşıcı bir hastalık değildir.

Crohn Hastalığı

Crohn hastalığı, ülseratif kolitle benzerlik gösterse de ülseratif kolitten farklı olarak yalnızca kalın bağırsakla sınırlı değildir. Ağızdan anüse kadar sindirim sisteminin herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir. Genellikle kalın bağırsak ve ince bağırsağın birleştiği yerde, ortaya çıktığı bölümü tutar. Crohn hastalığı, özbağışıklık hastalığı şeklinde de tanımlanır.

Doğuştan gelen bir hastalıktır. Vücut DNA’daki bir sorunluluk yüzünden sindirim sistemindeki bir bölgeyi tehdit olarak algılar ve oraya iltihap sardırır. Ülseratif kolitten farklı olarak Crohn hastalığında bağırsaklarda yara oluşmaz. Crohn hastalığı yüz binde 47 kişide görülür.

Crohn hastalığının da tedavi yoktur. Kullanılan ilaçlarla baskılanmaya çalışılır. Birbirine çok karıştırılan ve uzun tetkikler sonucu tam anlamıyla tanımlanabilen bu hastalıklar süreğentir.

Spastik Kolit Hastalığı

Spastik kolit hastalığı, en fazla karşılaşılan sindirim sistemi rahatsızlığıdır. Gerçek bir iltihaplanmanın olmadığı gerilim ve duygusal gerginliğe bağlı ortaya çıkan bir durumdur. Kalın bağırsakta oluşan anormal kas hareketleri veya kas spazmı şeklinde de tanımlanır. Bağırsaktaki kas hareketlerine bağlı olarak kabızlık veya ishal gibi normal olmayan boşaltım problemu olarak ortaya çıkar (6). Nedeni tam anlamıyla belli değildir. Bu yüzden de tedavisi yoktur.

Mikroskobik Kolit

Mikroskobik kolit, sürekli ishale neden olan bir hastalıktır. Kolonoskopi ile bağırsaktan paça alınıp incelenmesiyle teşhis edilir. Röntgen, ultrason gibi tekniklerde görünmez. Bilinen iki türü vardır:

Kolojenöz kolit: Bağırsakta protein tabakası oluşmasıyla ortaya çıkar. Kolon dokusunda kalın bir tabaka protein (kolojen) oluşumu söz konusudur.

Lenfositik Kolit: Bağırsakta lenfositlerin birikmesiyle ortaya çıkar. Kolojenöz ve lenfosit kolitin iki ayrı hastalık mı olduğu yoksa aynı hastalığın farklı evreleri mi olduğu hala araştırılmaktadır.

Mikrobik kolit; bazı bakteri, mikrop, toksin ve antibiyotiklerin yol açtığı bağırsak iltihaplanmasıdır. Sağlıklı olmayan yiyecek ve içecekler, hijyenik olmayan ortamlar mikrobik kolite zemin hazırlar.

Diğer Kolit Çeşitleri
Hemorajik kolit işinin belli ilaçlara karşı alerjisine bağlı ortaya çıkan bağırsak rahatsızlığıdır. İlaç kullanımının kesilmesiyle şikayetler de ortadan kalkar.

İstemik kolit tamamıyla bağırsaktaki kan akışıy ile ilgili bir rahatsızlıktır. Kan akışının yavaşlaması veya tamamıyla durması sonucunda bağırsakta meydana gelen hasar sonucu ortaya çıkar.

Radyasyon koliti, bilhassa kanser tedavisi gören hastalarda görülür. Radyoterapinin yan etkilerinden biridir.

Tüm bu bilgiler ışığında kolit ciddi bir rahatsızlıktır ve sürekli kontrol altında tutulması gerekir.

Kolit Belirtileri Nelerdir?

Farklı türleri olan kolitin çoğu türünde ortaya çıkış sebebi bilinmemektedir. Ancak bağırsaklarda ortaya çıkan ve kabızlık, ishal gibi boşaltım problemlerina neden olan kolit hastalığının belirtileri türüne bağlı olarak değişir. Ama genellikle görülen belirtiler birbirine yakındır.

İshal: Hemen hemen bütün kolit türlerinde görülür. Kanlı veya sümüksü yapıda ve devam eden ishal rahatsızlığınız varsa hiç vakit kaybetmeden gastroenteroloji uzmanına gitmelisiniz. Kanlı ishal ülseratif ve istemik kolitin en fazla görülen belirtisidir. Ayrıca sulu ishal radyasyon koliti ve mikroskobik kolitin belirtisidir.

Kabızlık: Kolitin ilk döneminde görülür. Düzensiz bağırsak hareketlerinin belirtisidir. Kabızlığın sonrasında hemen ishal başlamışsa ve devam ediyorsa kolitin habercisidir.

Kramp şeklinde karın ağrısı: Özellikle Crohn hastalarında sık sık karşılaşılır. Bağırsaklardaki iltihabi durumun yol açtığı bağırsak kasılmaları karın boşluğunda bu ağrılara neden olur.

Makatta oluşan fistül ve fissürler: Fistül, makatta oluşan ve içinden iltihap akan deliklerdir. Anüsteki çatlaklara da fisür adı verlir. Crohn hastalarında sık sık görülür.

Makatta akıntı ve akıntı hissi: Bağırsaklar fonksiyonuni tam anlamıyla yerine getiremediği için bilhassa sulu ishal halinde makatta akıntı veya akıntı hissi oluşur.

Halsizlik: Vücutta iltihaplanma olması sebebiyle vücut direnci düşer ve halsizlik oluşur.

Ateş: İltihaplanmaya bağlı olarak kolit hastalarında ateş görülür.

Kusma: Bağırsakların iltihaplanması ve bağırsaklardaki daralmadan kaynaklı sindirim sisteminde oluşan aksaklık mideyi de etkiler ve kusmalara yol açar.

İştahsızlık ve kilo kaybı: Bağırsaklarda oluşan sorundan kaynaklı kişide iştahsızlık başlar. Bağırsak fonksiyonuni tam yerine getirememesinden kaynaklı da istemsiz kilo vermeler olur. Kolitin ileri safhalarında bağırsak tıkanması oluşursa bu durum kişinin aşırı kilo vermesine neden olur.

Gözde kızarıklık ve yanma: Vücuttaki iltihaptan kaynaklı gözlerde kızarıklık ve yanma olur. İltihabi durumun kontrol altına alınmasıyla geçer.

Eklem ağrıları: vücuttaki eklem ağrılarının bir sebebi de kolit hastalığıdır. Kolite bağlı gelişen iltihabi durum eklemleri olumsuz etkiler.

Karaciğerde fonksiyon sorunlulukları: Karaciğer testlerinde ortaya çıkan fonksiyon sorunluluklarının nedenlerinden bir tanesi de kolittir. Kimya laboratuvarı olan karaciğer iltihabi durumdan etkilenerek bazı işlevlerini sağlıklı olarak yerine getiremez.

Ciltte dökülmeler: İltihabın etkisiyle ciltte de bazı sorunler ortaya çıkar. Ciltte dökülmeler oluşur.

Kansızlık ve solukluk: Kolit hastalarının yüzü genellikle syetişkin olur. Ayrıca kansızlık da baş gösterir.

Böbrek ve safra taşı: Aslında böbrek ve safra taşı direk bir belirti değildir. Ancak bağırsaklar kolitten kaynaklı mideden gelen safrayı sindiremez ve geri döndürürse bu safra böbrek ve safra taşı oluşmasına neden olur. Crohn hastalarında sık sık görülür.

Özellikle de kalın bağırsakla ince bağırsağın birleştiği bölgede daralma ve tıkanma başlamışsa taş oluşumu kaçınılmazdır. Yılda 20-25 civarı böbrek taşı dökebilirsiniz.

Kolit Hastalığının Nedeni

Ülseratif kolit, Crohn hastalığı ve spastik kolitin yol açtığı bilinmemektedir. Vücut kendiliğinden reaksiyon geliştirerek bir nevi bağırsakları tehdit olarak algılar. Çevresel faktörler, bağışıklık sistemi, genetik yatkınlık, gerilim, sigara kullanımı bu hastalıkların en fazla bilinen nedenleridir. Diğer kolit türlerinde ise gerilim, kullanılan ilaçlar, beslenme alışkanlıkları, radyasyon gibi faktörler belirleyici rol oynar.

Yapılan araştırmalar bilhassa sigara kullanımının kolit hastalığını tetiklediğini ortaya koymuştur. Ülseratif kolit veya Crohn hastaları hekimlarından:” Sigara içersen bir daha buraya gelme.” tarzında aba altından sopa gösteren sözler kesinlikle duymuşlardır. Sigaranın yanı sıra gerilim koliti tetikleyen bir diğer faktördir. Kolit hastalığı ile mücadele edenlerin kesinlikle gerilimten uzak durmalıdırlar. Gerekli durumlarda uzman bir hekimdan psikolojik destek alabilirler.